อิทธิพลขององค์ประกอบทางภูมิสถาปัตยกรรมที่มีผลต่อสภาวะน่าสบายและสภาพแวดล้อมภายนอกอาคาร

Abstract

วัตถุประสงค์ของวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ 1 ประกอบด้วย 1)ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบทางภูมิ สถาปัตยกรรมกับสภาพอากาศระดับจุลภาค 2) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างสภาพอากาศระดับจุลภาคกับความรู้สึกในสภาพอากาศ ของกลุ่มตัวอย่าง ซึ่งนำไปสู่การหาค่าสภาวะน่าสบาย 3) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบทางภูมิสถาปัตยกรรมกับ ความรู้สึกในสภาพอากาศของกลุ่มตัวอย่าง ซึ่งนำไปสู่การหาสัดส่วนพื้นที่องค์ประกอบภูมิสถาปัตยกรรมที่เหมาะสมแล้วนำผลที่ได้ ไปเปรียบเทียบกับมาตรฐานTREE-NC Version1โดยเฉพาะหัวข้อเรื่องที่เกี่ยวกับกับงานวางผังบริเวณและงานภูมิทัศน์ โดยพื้นที่ กรณีศึกษาเป็นสวนสาธารณะ 3 แห่งในกรุงเทพฯ วิธีการศึกษาส่วนที่ 1) ใช้วิธีหาค่าสัมประสิทธิM สหสัมพันธ์ ระหว่างตัวแปร องค์ประกอบทางภูมิสถาปัตยกรรม ซึ่งประกอบด้วยพื้นที่ร่มเงา และพื้นที่ผิวดาดแข็งปราศจากร่มเงา กับ สภาพอากาศระดับจุลภาค ประกอบด้วยอุณหภูมิอากาศ ความชื1นและความเร็วลม ส่วนพื้นที่แหล่งน้ำกับสภาพอากาศ ใช้วิธีศึกษาแนวโน้มสภาพอากาศที่ เกิดขึนในรอบวันจากบริเวณจุดพิกัดใกล้แหล่งน้ำ วิธีการศึกษาส่วนที่ 2) ใช้วิธีหาค่าสัมประสิทธิM สหสัมพันธ์ ระหว่างสภาพอากาศ กับค่าความรู้สึกในสภาพอากาศของกลุ่มตัวอย่างจำนวน 321 คน แล้ววิเคราะห์การถดถอยเชิงเส้นพยากรณ์ค่าสภาวะน่าสบาย แบบ รวมทุกพื้นที่กรณีศึกษา แบบแยกรายสถานที่และแบบแยกตามลักษณะกิจกรรม วิธีการศึกษาส่วนที่ 3)ใช้วิธีหาค่าสัมประสิทธิM สหสัมพันธ์ ระหว่าง พื้นที่ร่มเงา กับพื้นที่ผิวดาดแข็งปราศจากร่มเงา กับความรู้สึกในสภาพอากาศแล้ววิเคราะห์การถดถอยเชิงเส้น พยากรณ์สัดส่วนพื้นที่ร่มเงาและพื้นที่ผิวดาดแข็งที่เหมาะสมกับความรู้สึกพอใจในสภาพอากาศ โดยผลจากการศึกษาทั1ง 3 ส่วน สามารถสรุปได้ว่า ผลการศึกษาส่วนที่1) พื้นที่ร่มเงาของต้นไม้และร่มเงาจากอาคารข้างเคียงมีอิทธิพลสำคัญต่อการลดลงของ อุณหภูมิและมีความสัมพันธ์แบบแปรผันตามกันกับความชื้นและความเร็วลมอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ 0.01 ส่วนพื้นที่ผิวดาดแข็ง กลางแจ้งปราศจากร่มเงานั้น มีอิทธิพลต่อการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิอากาศ และมีความสัมพันธ์แบบแปรผกผันกับความเร็วลมอย่างมี นัยสำคัญที่ระดับ 0.01 ส่วนความสัมพันธ์กับความชื้นพบความสัมพันธ์ในระดับข้อมูลรายสถานที่คือสวนเฉลิมพระเกียรติฯ พบว่ามี ความสัมพันธ์แบบแปรผกผันกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ 0.01 ส่วนขนาดพื้นที่ของแหล่งน้ำขนาดใหญ่ให้อิทธิพลในลักษณะที่เป็น พื้นที่เปิดโล่ง ทำให้ลมไม่มีพื้นที่กีดขวางส่งผลต่อความเร็วลมและความสมํ่าเสมอของลม ผลการศึกษาส่วนที่2) ค่าอุณหภูมิสบาย แบบรวมทุกสถานที่อยู่ที่ 29.0 ๐C โดยมีขอบเขตช่วงที่พอรับได้ที่ 26.6 - 31.4 ๐C และค่าความชื้นสัมพัทธ์ที่กำลังดีอยู่ที่54.5% ความเร็วลมที่พอใจคือ 2.80 m/s โดยมีช่วงความรู้สึกถึงลมได้ที่ผิวหนังอยู่ที่ 0.48 - 5.0 m/s การเปรียบเทียบค่าสภาวะน่าสบายแบบ รายสถานที่ พบว่าปัจจัยที่สำคัญมากคือความเร็วลมซึ่งเห็นได้จากการยอมรับค่าอุณหภูมิสบายที่สูงที่สุดของสวนเฉลิมพระเกียรติฯ ผลการศึกษาส่วนที่3) จากความสัมพันธ์และวิเคราะห์การถดถอยเชิงเส้นพบว่าในหนึ่งหน่วยพื้นที่ควรมีร่มเงาไม่น้อยกว่า 45.6% ขณะที่ในมาตรฐานTREE-NC Version1 กำหนดจำนวนต้นไม้หนึ่งต้น ซึ่งให้ร่มเงาใต้ทรงพุ่มได้ประมาณ 15.9% ต่อพื้นที่100 ตร.ม. ส่วนปริมาณพื้นที่ผิวดาดแข็งกลางแจ้งกับความรู้สึกสบาย เมื่อนำไปเปรียบเทียบกับ มาตรฐานTREE-NC Version1 พบว่าการที่ มาตรฐานดังกล่าวกำหนดพื้นที่ผิวดาดแข็งกลางแจ้งไว้ 50% อาจเป็นค่าที่สูงเกินไปเมื่อเทียบกับผลการศึกษาครั้งนี้ซึ่งปริมาณพื้นที่ ผิวดาดแข็งกลางแจ้ง ที่เหมาะสมกับความรู้สึกพอรับได้ของผู้คนจากการศึกษาในครั้งนี้น่าจะอยู่ ที่ 27.3% ของพื้นที่

The objectives of this thesis were consisted of: 1) to study in relationship between landscape elements compositions and microclimate; 2) to study in relationship between microclimate and sensation of samples which leads to determination of thermal comfort value; 3) to study in relationship between landscape elements compositions and thermal sensation of samples which leads to determination of suitable landscape architecture composition area ratio. Then, the derived results were compared with TREENC Version 1 standard, particularly in the topics related to region planning and landscape work. The case study areas were 3 parks in Bangkok. The conducted study methods were: 1) determination of correlation coefficients between landscape elements variables which consisted of shaded areas and shadeless hardscapes, and microclimate which consisted of air temperature, humidity and air velocity. For water body and climate, conducted by study in daily climate trend from the coordinate close to water body; 2) determination of correlation coefficients between climate variables and sensation value of 321 samples and analyzed be linear regression method to forecast thermal comfort in the type of combined all case study areas, separated each location and separated by activity type and; 3) determination of correlation coefficients between landscape elements compositions such as shaded areas and shadeless hardscapes, and sensation, then, conducted linear regression analysis to forecast ratio of shaded areas and shadeless hardscapes which was suitable to climate satisfaction. The results derived from study in 3 sections could be concluded as: 1) the shading areas; from the trees and from the nearby buildings, have obviously an effect on the reduction of the air temperature and have significant direct variation with humidity and wind speed at 0.01 of significance level. The shadeless hardscapes have significantly influenced to the increase of days air temperature and significantly inversely varied with wind speed at 0.01 of significance level. For the relationship with humidity, the relationship was found in location information level in Anniversary Park, which was inverse variation at 0.01 of significance level. For the areas of large water body have influenced in the aspect of opened clear area which caused no wind obstacle area and affected to wind speed and regularity; 2) total thermal comfort temperature of all locations was 29.0 ๐C, acceptable range was 26.6-31.4 ๐C and well relative humidity was 54.5%, satisfied wind speed was 2.80 m/s, skin sensible wind speed was ranged in 0.48-5.0 m/s. The comparison of thermal comfort for each location indicated that wind speed was very important factor as could be observed by accepted highest thermal comfort temperature of Anniversary Park; 3) From the relationships and linear regression analysis, it was found that a unit area should be shaded at least 45.6%, while TREE-NC Version 1 defined that 1 tree could shade the area beneath by 15.9% per 100 square metre. For amount of shadeless hardscapes and thermal comfort, when compared with TREE-NC Version 1, it was found that 50% which the standard defined for shadeless hardscapes was excessive when compared to this study results. The amount of shadeless hardscapes which was suitable to people’s acceptability in this study should be 27.3% of areas.