การศึกษาวัฒนธรรมความเชื่อเกี่ยวกับป่าดอนปู่ตา กรณีศึกษา บ้านดงจงอาง ตำบลบึงแก อำเภอมหาชนะชัย จังหวัดยโสธร

Abstract

การศึกษาวัฒนธรรมความเชื่อเกี่ยวกับป่าดอนปู่ตา กรณีศึกษา บ้านดงจงอาง ตำบลบึงแก อำเภอมหาชนะชัย จังหวัดยโสธร อาจารย์ที่ปรึกษา อาจารย์เกศราพร มากจันทร์ วัตถุประสงค์ในการศึกษาครั้งนี้เพื่อศึกษาสภาพทั่วไปของหมู่บ้าน วัฒนธรรมความเชื่อ พิธีกรรมเกี่ยวกับป่าดอนปู่ตาและความสัมพันธ์ของป่าดอนปู่ตากับวิถีชีวิตของชาวอีสาน โดยผู้ศึกษาได้ศึกษาข้อมูลจากเอกสารและข้อมูลภาคสนาม กลุ่มเป้าหมายในการเก็บข้อมูล คือ ผู้นำในการประกอบพิธี ผู้อาวุโสในหมู่บ้านและผู้นำของหมู่บ้าน ผลการศึกษาพบว่า ชาวบ้านบ้านดงจงอางมีความเชื่อเกี่ยวกับป่าดอนปู่ตาอยู่ค่อนข้างมาก โดยชาวบ้านเชื่อกันว่าป่าดอนปู่ตาเป็นที่สิงสถิตของผีบรรพบุรุษหรือที่ชาวบ้านเรียกว่า ผีปู่ตา หากผู้ใดบุกรุกหรือทำลายป่าดอนปู่ตาก็จะมีอันเป็นไป ซึ่งความเชื่อเรื่องผีปู่ตา มีบทบาทต่อป่าดอนปู่ตา สถาบันครอบครัว เศรษฐกิจและสังคม นอกจากนี้ความเชื่อเรื่องผีปู่ตาทำให้มีพิธีกรรม ที่เกี่ยวข้องกับป่าดอนปู่ตา ทั้งพิธีเลี้ยงผีปู่ตา พิธีเสี่ยงทาย พิธีบ๋าบนและปลงบ๋า หรือแม้กระทั่งการจัดพิธีกรรรมหรือประเพณีต่างๆ ภายในหมู่บ้าน ความเชื่อเกี่ยวกับป่าดอนปู่ตาส่งผลต่อการยอมรับในความศักดิ์สิทธิ์และความสัมพันธ์ ที่เกิดขึ้นระหว่างคน ป่าดอนปู่ตาและการดำเนินชีวิตของชาวบ้านโดยเฉพาะอย่างยิ่งสังคมของ ชาวอีสานที่มีความผูกพันกับวิถีการเกษตรจึงทำให้ความเชื่อเกี่ยวกับป่าดอนปู่ตามีผลต่อสภาพจิตใจ ซึ่งเป็นเสมือนที่พึงทางจิตใจ เป็นที่ยึดเหนียวจิตใจของชาวบ้าน ไม่ให้ดำเนินชีวิตไปในทางที่ไม่ดี ไม่ควร อีกทั้งไม่ให้เกิดความประมาทในการดำเนินชีวิต