จากนครปฐมสู่ประจวบคีรีขันธ์: การเคลื่อนย้ายของกลุ่มตระกูลชัยหา

Abstract

กลุ่มตระกูลชัยหา เป็นตระกูลที่มีพื้นเพเดิมอาศัยอยู่ในพื้นที่ของหมู่บ้านเลาเต่า ตำบลห้วยพระ อำเภอดอนตูม จังหวัดนครปฐม ก่อนที่จะมีการอพยพเคลื่อนย้ายถิ่นที่อยู่อาศัยจากจังหวัดนครปฐมไปสู่พื้นที่ตำบลไชยราช อำเภอบางสะพานน้อย จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ในช่วงทศวรรษ 2500 ซึ่งล้วนแล้วแต่มีปัจจัยที่ส่งผลต่อการเคลื่อนย้ายของกลุ่มตระกูลนี้หลายประการ จึงนามาสู่ความน่าสนใจของการศึกษาในครั้งนี้ โดยบทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการเคลื่อนย้ายของกลุ่มคนตระกูลชัยหาให้เข้ามาอยู่อาศัยในพื้นที่ตำบลไชยราช ในช่วงทศวรรษ 2500 และเพื่อศึกษาปัจจัยที่ทำให้กลุ่มคนตระกูลนี้เลือกเข้ามาอยู่อาศัยในพื้นที่ตำบลไชยราช นอกจากนี้ยังสืบเนื่องไปถึงการศึกษาบทบาทของกลุ่มตระกูลที่ส่งผลต่อตำบล ไชยราชหลังการอพยพเคลื่อนย้ายเข้ามา ทั้งนี้การศึกษาครั้งนี้มีการใช้ข้อมูลจากการสัมภาษณ์บุคคลในตระกูลชัยหา ภาพถ่าย การลงพื้นที่ภาคสนาม ประกอบกับเอกสารชั้นต้นและเอกสารชั้นรองที่เกี่ยวข้อง

ผลการศึกษาพบว่าปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการเคลื่อนย้ายของกลุ่มคนตระกูลชัยหาให้เข้ามาอยู่อาศัยในพื้นที่ตำบลไชยราช อ.บางสะพานน้อย จ.ประจวบคีรีขันธ์ ในช่วงทศวรรษ 2500 ได้แก่ ปัญหาทุพภิกขภัยหรือภัยแล้งในพื้นที่จังหวัดนครปฐมในช่วงทศวรรษ 2500 รวมถึงการคมนาคมและการขนส่งที่เป็นไปอย่างสะดวกมากขึ้นในขณะนั้น เนื่องจากมีการตัดถนนเพชรเกษมและการเกิดขึ้นของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติตั้งแต่ พ.ศ. 2504 เป็นต้นมา ส่วนปัจจัยที่ทำให้กลุ่มคนตระกูลนี้เลือกเข้ามาอยู่อาศัยในพื้นที่ตำบลไชยราช ได้แก่ ราคาที่ดินในพื้นที่ตำบลไชยราชมีราคาถูกกว่าที่ดินในเขตพื้นที่ใกล้เคียง รวมไปถึงพื้นที่ในตำบลไชยราชยังมีความอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การทำเกษตรกรรม ด้วยปัจจัยเหล่านี้เป็นผลให้ในเวลาต่อมาชุมชนได้มีการพัฒนาและขยายตัวขึ้นเป็นลำดับและมีผู้คนเข้ามาอยู่อาศัยอย่างหนาแน่นจนกระทั่งปัจจุบัน

หลังจากที่กลุ่มตระกูลนี้ได้อพยพเข้ามาในตำบลไชยราช ได้มีบทบาทสำคัญหลายประการในชุมชน ได้แก่ ด้านสังคมและเศรษฐกิจ เนื่องจากกลุ่มตระกูลนี้เป็นกลุ่มตระกูลแรก ๆ ที่ได้มีการบุกเบิกพื้นที่อยู่อาศัยและพื้นที่ทำกินจึงมีส่วนที่ทำให้ชุมชน เศรษฐกิจ และจำนวนประชากรเกิดการขยายตัว ด้านความเชื่อ กลุ่มตระกูลนี้มีบุคคลที่มีพื้นฐานการเป็นครูหมอพื้นบ้านมาแต่ครั้งอยู่ในจังหวัดนครปฐม เมื่อเข้ามาในพื้นที่ตำบลไชยราชจึงมีฐานะเป็นผู้นาทางศาสนพิธีและเป็นแพทย์แผนโบราณให้กับคนในชุมชน ด้านศิลปวัฒนธรรมและประเพณี กลุ่มตระกูลนี้ได้นารูปแบบวัฒนธรรมและประเพณีอย่างภาคกลางลงมาเผยแพร่ให้กับผู้คนในตำบลไชยราชจนกลายเป็นอัตลักษณ์ของพื้นที่ในปัจจุบัน